تأثیر تغییرات اقلیمی بر مهاجرت انسانی: بررسی روندها، چالش‌ها و راهکارها با رویکرد فراتحلیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی با اصالت

نویسنده

دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

تغییرات اقلیمی یکی از جدی‌ترین چالش‌های جهانی است که پیامدهای عمیقی بر پویایی‌های جمعیتی و مهاجرت انسانی دارد. این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل، 45 پژوهش منتشرشده بین سال‌های 2009 تا 2024 را بررسی کرده است تا رابطه میان تغییرات اقلیمی و الگوهای مهاجرت انسانی را تحلیل کند.
این مطالعه همچنین بر اهمیت چارچوب‌های سیاست‌گذاری جامع تأکید دارد که با یکپارچه‌سازی مداخلات اقتصادی-اجتماعی، شناسایی قانونی مهاجران اقلیمی، و ظرفیت‌سازی محلی، می‌تواند به مدیریت بهتر این چالش کمک کند. با وجود پیشرفت‌های علمی، شکاف‌های تحقیقاتی همچنان وجود دارد؛ از جمله بررسی روندهای بلندمدت مهاجرت، تحلیل دقیق‌تر متغیرهای اجتماعی-اقتصادی، و ارزیابی اثربخشی سیاست‌ها. نتایج نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی، به‌ویژه در مناطق آسیب‌پذیر اثراتی مانند کاهش بارندگی، افزایش دما، و تخریب محیط‌زیست را به همراه داشته است. این اثرات به‌طور نامتناسبی جمعیت‌های کم‌درآمد و کم‌ظرفیت را تحت فشار قرار داده و اغلب در مرزهای ملی باقی مانده‌اند. این پژوهش با ارائه توصیه‌های عملی مانند تقویت زیرساخت‌ها، تنوع‌بخشی به معیشت جوامع آسیب‌پذیر، و همکاری‌های بین‌المللی، بر راهبردهای پایدار و عادلانه‌ای برای کاهش فشارهای ناشی از مهاجرت اقلیمی تأکید می‌کند. این اقدامات می‌تواند به ارتقای تاب‌آوری جوامع و مدیریت مؤثر این بحران کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Climate Change on Human Migration: Examining Trends, Challenges, and Solutions with a Meta-analysis Approach

نویسنده [English]

  • Javad Mehdizadeh Sola
PhD student in Climatology, Department of Physical Geography, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Climate change is one of the most serious global challenges with profound implications for population dynamics and human migration. This article uses a meta-analysis to review 45 studies published between 2009 and 2024 to analyze the relationship between climate change and human migration patterns.
The study also emphasizes the importance of comprehensive policy frameworks that can help better manage this challenge by integrating socio-economic interventions, legal recognition of climate migrants, and local capacity building. Despite scientific advances, research gaps remain, including examining long-term migration trends, more detailed analysis of socio-economic variables, and evaluation of policy effectiveness. The results show that climate change has brought impacts such as reduced rainfall, increased temperatures, and environmental degradation, especially in vulnerable areas. These impacts disproportionately affect low-income and vulnerable populations, often remaining within national borders. This research emphasizes sustainable and equitable strategies to reduce the pressures of climate migration, providing practical recommendations such as strengthening infrastructure, diversifying the livelihoods of vulnerable communities, and international cooperation. These actions can help to enhance the resilience of communities and effectively manage this crisis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • climate Migration
  • Climate change
  • Migration
  • Population
  • Natural Hazards

Copyright ©, Javad Mehdizadeh Sola.

License

Published by Imam Hossein University. This article is published under the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0) licence. Anyone may reproduce, distribute, translate and create derivative works of this article (for both commercial and non-commercial purposes), subject to full attribution to the original publication and authors. The full terms of this licence may be seen at http://creativecommons.org/licences/by/4.0/legalcode 

مراجع

امیرحسین رنجبریان، نفیسه ارغنده پور، (1399). مهاجرت های اقلیمی در حقوق بین الملل: راه دشوار دولت های آسیب پذیر، نشریه مطالعات حقوق عمومی، 50(3)، 859-880. 
تیمور آمار، (1400). تحلیل مهاجرت و تحرک مکانی به نواحی روستایی استان گیلان، نشریه مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی، 2(2)، 79-103. 
حسن موثقی ، (1396). الزامات و پیش بینی های حقوق بین الملل برای استقرار مهاجران اقلیمی در مقصد، نشریه مطالعات جامعه شناسی، 10(4)، 105-122
درنا جهانگیرپور، محمد بخشوده، (1399). تاثیر تغییر اقلیم بر مهاجرت روستاییان در ایران: کاربرد رویکرد Panel VAR، مجله پژوهشهای محیط زیست، 11(21)، 133-142.
دلاور, ع. (1401). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: نشر رشد.
رضا موحدی، مسعود سامیان ، (1397). بررسی عوامل موثر بر مهاجرت روستاییان در شهرستان سردشت، مجله مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، 13(42)، 163-177.
رقیه صمدی، (1401). دوراهی مهاجرت های اقلیمی؛ تحلیلی بر رویکردهای سازگاری یا ناسازگاری در برابر اثرات تغییرات اقلیمی، نشریه سیاست نامه علم و فناوری، 12(4)، 63-79.
سعیده شهبازین، رسول صادقی، مریم رضایی، (1401). تحقیقات مهاجرت داخلی در ایران: مرور حیطه ای، نشریه نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، 16(31)، 343-373. 
عیسی ابراهیم زاده، مرتضی اسمعیل نژاد، (1396). پناهندگان اقلیمی چالش آینده تحولات منطقه ایی مطالعه موردی: خراسان جنوبی، مجله جغرافیا و توسعه، 15(48)، 1-18.
قدسی, ن., نسترن, م., & قاسمی, و. (2022). جداشدگی اجتماعی- فضایی در ایران: مرور نظام‌مند و فراتحلیل کیفی. فصلنامه مطالعات شهری, 11(44), 79-94.
کاظمیان, غ., الوانی, س. م., قربانی زاده, و. ا., & جلیلی, س. م. (2021). فراتحلیل کیفی مطالعات شبکه در پژوهش‌های مدیریت بخش عمومی. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی, 11(40), 454-476.
کرامت الله زیاری، طاهر پریزادی، هادی حسین خانی، (1403). تحلیل تاثیر تغییر اقلیم بر تحولات فضایی - مکانی جمعیت در ایران (نمونه موردی: شهر کرج)، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای، 14(52)، 1-25.
محسن جان پرور، ریحانه صالح آبادی، مطهره زرگری، (1396). پیامدهای بحران مهاجرت ناشی از خشکسالی های کوتاه مدت در استان سیستان و بلوچستان، فصلنامه جغرافیا، 15(52)، 183.
مینا حیدری، (1400). نقش مهاجرت اقلیمی بر کاهش بهره دهی محصولات کشاورزی با به کارگیری GIS و روش IO (مطالعه موردی: سیستان و بلوچستان)، نشریه پژوهش های فضا و مکان در شهر، 5(2)، 67-78. 
Abdulaziz, I., Almulhim., Gabriela, Nagle, Alverio., Ayyoob, Sharifi., Rajib, Shaw., Saleemul, Huq., Muhammad, Raji, Mahmud., Shakil, Ahmad., Ismaila, Rimi, Abubakar. (2024). Climate-induced migration in the Global South: an in depth analysis. npj climate action, 3(1) https://doi.org/10.1038/s44168-024-00133-1   
Albano, Rikani., Christian, Otto., Anders, Levermann., Jacob, Schewe. (2022). More people too poor to move: divergent effects of climate change on global migration patterns. Environmental Research Letters, 18(2):024006-024006. https://doi.org/10.1088/1748-9326/aca6fe  
Beatrice, Mosello., Christian, König., Emily, Wright., Gareth, Price. (2021). Rethinking human mobility in the face of global changes.   https://doi.org/10.55317/casc010
Black, R., Adger, W. N., Arnell, N. W., Dercon, S., Geddes, A., & Thomas, D. (2011). The effect of environmental change on human migration. Global Environmental Change, 21, S3-S11. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2011.10.001
Bruno, Pereira, Conte. (2022). Climate Change and Migration: The Case of Africa. Social Science Research Network,  https://doi.org/10.2139/ssrn.4226415
Cecilia, Tacoli. (2009). Crisis or adaptation? Migration and climate change in a context of high mobility. Environment and Urbanization, 21(2):513-525. https://doi.org/10.1177/0956247809342182
Dai, A. (2013). Increasing drought under global warming in observations and models. Nature Climate Change, 3(1), 52-58. https://doi.org/10.1038/nclimate1633
Douglas, K., Bardsley., Graeme, Hugo. (2010). Migration and climate change: examining thresholds of change to guide effective adaptation decision-making. Population and Environment, 32(2):238-262. https://doi.org/10.1007/S11111-010-0126-9  
Ekawati, Sri, Wahyuni., Sri, Hartini, Rachmat., Dina, Nurdinawati. (2020). Population, Migration and Climate Change.  8(2):84-96. https://doi.org/10.22500/8202031915
Elizabeth, W., Carper. (2019). Reshaping Our World: The Opportunities and Challenges Associated with Climate Change-Induced Migration. Journal of Sustainable Development, 12(3):175-. https://doi.org/10.5539/JSD.V12N3P175
Gabrielle, D., Daoust., Jan, Selby. (2024). Climate change and migration: A review and new framework for analysis.   https://doi.org/10.1002/wcc.886  
Gerten, D., Heinke, J., Hoff, H., Biemans, H., Fader, M., & Waha, K. (2011). Global Water Availability and Requirements for Future Food Production. Journal of Hydrometeorology, 12(5), 885-899. https://doi.org/10.1175/2011JHM1328.1
Ghanavati, E., Shah-Hosseini, M., & Marriner, N. (2021). Analysis of the Makran Coastline of Iran’s Vulnerability to Global Sea-Level Rise. Journal of Marine Science and Engineering, 9(8), 891.
Hauer, M. E., Evans, J. M., & Mishra, D. R. (2016). Millions projected to be at risk from sea-level rise in the continental United States. Nature Climate Change, 6(7), 691-695. https://doi.org/10.1038/nclimate2961
Hélène, Benveniste., Michael, Oppenheimer., Marc, Fleurbaey., Marc, Fleurbaey. (2020). Effect of border policy on exposure and vulnerability to climate change.. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 117(43):26692-26702. https://doi.org/10.1073/PNAS.2007597117
Intergovernmental Panel on Climate, C. (2023). Climate Change 2021 – The Physical Science Basis: Working Group I Contribution to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge: Cambridge University Press.
Jorge, Alejandro, Silva, Rodríguez, de, San, Miguel., Esteban, Martínez, Díaz., Dulce, María, Monroy, Becerril. (2021). The relationship between climate change and internal migration in the Americas. Management of Environmental Quality: An International Journal, 32(4):822-839. https://doi.org/10.1108/MEQ-01-2021-0020
Julia, R., Barrett. (2012). Migration associated with climate change: modern face of an ancient phenomenon.. Environmental Health Perspectives, 120(5) https://doi.org/10.1289/EHP.120-A205B
Khanian, M., Serpoush, B., & Gheitarani, N. (2019). Balance between place attachment and migration based on subjective adaptive capacity in response to climate change: the case of Famenin County in Western Iran. Climate and Development, 11(1), 69-82. https://doi.org/10.1080/17565529.2017.1374238
Lena, Reimann., Bryan, D., Jones., Claudia, Wolff., Jeroen, C., J., H., Aerts., Athanasios, T., Vafeidis. (2023). Exploring spatial feedbacks between adaptation policies and internal migration patterns due to sea-level rise. Nature Communications, 14(1) https://doi.org/10.1038/s41467-023-38278-y
Lena, Reimann., Lena, Reimann., Lena, Reimann., Bryan, D., Jones., Theodore, Nikoletopoulos., Athanasios, T., Vafeidis. (2021). Accounting for internal migration in spatial population projections – A gravity-based modeling approach using the Shared Socioeconomic Pathways. Environmental Research Letters, 16(7):074025-. https://doi.org/10.1088/1748-9326/AC0B66
Lieutenant, Colonel, Abu, Rubel, Md, Shahabuddin., afwc., psc., Arty. (2016). Climate change and internal migration: an analysis on security challenge for bangladesh. 15(1):193-216.
M., Chen., K., Ricke., K., Caldeira. (2016). Climate change as a driver for future human migration.  2016
Maria, Waldinger., Samuel, Fankhauser. (2015). Climate change and migration in developing countries: evidence and implications for PRISE countries.  
Mario, Cardenas-Vélez., Julia, Barrott., Juan, Camilo, Betancur, Jaramillo., Efraim, Hernández-Orozco., Daniela, Maestre-Másmela., Ivonne, Lobos, Alva. (2023). A combined cognitive and spatial model to map and understand climate-induced migration. Environment, Development and Sustainability, 1-27. https://doi.org/10.1007/s10668-023-02987-7
Mathew, E., Hauer., Sunshine, A, Jacobs., Scott, Kulp. (2024). Climate migration amplifies demographic change and population aging.. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 121(3):e2206192119-e2206192119. https://doi.org/10.1073/pnas.2206192119
Mathew, Hauer. (2023). Climate Migration Amplifies Demographic Change and Population Aging.   https://doi.org/10.31235/osf.io/6ecpn  
Maxine, Burkett. (2018). Migration.  300-340. https://doi.org/ 10.1017/9781108278010.012
McLeman, R., & Smit, B. (2006). Migration as an Adaptation to Climate Change. Climatic Change, 76(1), 31-53. https://doi.org/10.1007/s10584-005-9000-7
Michał, Burzyński., Christoph, Deuster., Frédéric, Docquier., Jaime, de, Melo. (2019). Climate Change, Inequality, and Human Migration. Research Papers in Economics, 
Michał, Burzyński., Frédéric, Docquier., Hendrik, Scheewel. (2021). The Geography of Climate Migration.  87(3):345-381. https://doi.org/10.1017/DEM.2021.6
Mohammadi, M., & Ghaedi, S. (2020). Climate Change and Ecological Migration: A Study of Villages in the Province of Khuzestan, Iran. Environmental Research, Engineering and Management, 76, 6-19. https://doi.org/10.5755/j01.erem.76.1.24513
Mohammadi, N., & Hejazizadeh, Z. (2023). Investigating the Effect of Global Warming on Increasing the Risk of Wildfires in Iran. Disaster Prevention and Management Knowledge, 13(3), 296-317. https://doi.org/10.32598/dmkp.13.3.521.2
R.L., Parrish., Tim, Colbourn., Ariana, Zeka. (2022). Investigations into the impacts of climate change on food security and internal migration in Malawi. Environmental health perspectives, 2022(1) https://doi.org/10.1289/isee.2022.p-0613   
Rafael, Reuveny. (2021). Climate-related migration and population health: social science-oriented dynamic simulation model. BMC Public Health, 21(1):1-22. https://doi.org/10.1186/S12889-020-10120-W
Roman, Hoffmann., Roman, Hoffmann., Anna, Dimitrova., Anna, Dimitrova., Raya, Muttarak., Raya, Muttarak., Jesus, Crespo, Cuaresma., Jonas, Peisker. (2020). A meta-analysis of country-level studies on environmental change and migration. Nature Climate Change, 10(10):904-912. https://doi.org/10.1038/S41558-020-0898-6
Ronald, Skeldon. (2024). Migration, climate change and the futures of global population redistribution. New Zealand economic papers, 1-5. https://doi.org/10.1080/00779954.2024.2315329
Saei, M., Mohammadi, H., Ziaee, S., & Barkhordari, S. (2019). The Impact of Climate Change on Grain Yield and Yield Variability in Iran. Iranian Economic Review, 23(2), 509-531. https://doi.org/10.22059/ier.2019.70308
Scherpenzeel, A. C., & Saris, W. E. (1997). The Validity and Reliability of Survey Questions. Sociological Methods & Research, 25(3), 341-383.
Schlenker, W., & Roberts, M. J. (2009). Nonlinear temperature effects indicate severe damages to U.S. crop yields under climate change. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(37), 15594-15598. https://doi.org/10.1073/pnas.0906865106
Shahvar, M. (2021). Evaluation the Effects of Climate Change on Iran’s Environment. Asian Journal of Plant Science & Research.
Soheil, Shayegh. (2017). Outward migration may alter population dynamics and income inequality. Nature Climate Change, 7(11):828-832. https://doi.org/10.1038/NCLIMATE3420
Sohrabizadeh, S., Farahi-Ashtiani, I., Bahramzadeh, A., Eskandari, Z., Moradi, A., & Hanafi-Bojd, A. A. (2024). Climate change and health: The case of mapping droughts and migration pattern in Iran (2011-2016). Journal of Emergency Management, 22(7), 113-122. https://doi.org/10.5055/jem.0814
Soren, D., Rana, N. K., & Sharma, L. (2024). A Geographical Appraisal of Particularly Vulnerable Tribal Groups (PVTGs) of Jharkhand and their Susceptibility to Environmental Hazards. International Journal For Multidisciplinary Research, 6, 1-15. https://doi.org/10.36948/ijfmr.2024.v06i04.24425
Sotoudeheian, S., Jalilvand, E., & Kermanshah, A. (2022). Using High-Resolution Climate Models to Identify Climate Change Hotspots in the Middle East: A Case Study of Iran. Climate, 10(11), 161.
Srijan, Banerjee. (2021). Climatic refugees : Internal migration in the face of climate change in India.  104-137. https://doi.org/10.4324/9781003045731-8
Stephen, Chitengi, Sakapaji. (2023). Climate-Induced Migration a New Normal? A Systematic Research Analysis of the Climate-induced Migration Crisis in Bangladesh.   https://doi.org/10.59324/ejtas.2023.1(4).42
Susan, F., Martin., Koko, Warner. (2012). Climate Change, Migration, and Development.  153-172. https://doi.org/10.1007/978-94-007-4110-2_10
Zachary, M., Hirsch., Jeremy, R., Porter., Jasmina, M., Buresch., Danielle, N., Medgyesi., Evelyn, Shu., Matthew, E., Hauer. (2024). A Multi-Hazard Approach to Climate Migration: Testing the Intersection of Climate Hazards, Population Change, and Location Desirability from 2000 to 2020. Climate, 12(9):140-140. https://doi.org/10.3390/cli12090140
فصلنامه جمعیت و پیشرفت
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4
شماره پیاپی 4، فصلنامه تابستان
تیر 1403
صفحه 51-71

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری: 19 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 25 خرداد 1403
  • تاریخ انتشار: 07 تیر 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار