چالش خانواده در ایران معاصر؛ بازخوانی عوامل فرهنگی موثر در کاهش ازدواج و فرزندآوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی با اصالت

نویسنده

دانشگاه هنر، اصفهان، ایران

چکیده

تمرکز بر شرائط اقتصادی دربیشتر پژوهش‌های انجام گرفته در زمینه چالش‌های فرا روی خانواده در ایران بویژه روند نزولی رشد جمعیت طی سالیان اخیر، نقش عوامل و زمینه‌های فرهنگی موثر در این موضوع را تا حد زیادی به حاشیه رانده است.
این پژوهش با هدف بررسی چالش‌های فرهنگی فراروی نهاد خانواده در ایران و به منظور پاسخ به پرسش جدّی"چرائی کاهش اهتمام جوانان ایرانی به تشکیل خانواده و در نتیجه پیامدهائی همچون سقوط نرخ فرزندآوری به رغم تاکید فراوان آموزه‌های ناب اسلامی بر موضوعات فوق"، بررسی صحت فرضیه زیر با کاربست روش تحلیلی- توصیفی و بر اساس نظریه گذار جمعیتی دوم، از رهگذر یک مطالعه کتابخانه‌ای را وجهه همت خود قرار داده است:
" گسترش فرد‌گرائی ناشی از غلبه معنای اقتصادی در تعریف قدرت بر اساس میزان برخورداری از سرمایه دوران گذار که تشدید تشابه خواهی جنسیتی را در پی داشته ، خانواده در ایران معاصر را بیش از تنگناهای اقتصادی ، دستخوش چالش نموده است."
یافته‌های حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد تغییر کارکرد خانواده در طبقه مرفه و ثروتمند جامعه علاوه بر طبقات ضعیف و متوسط،ضمن به چالش کشیدن تعیین‌کنندگی عامل اقتصاد در کاهش نرخ ازدواج و سقوط فرزندآوری ،کاوش در خصوص عوامل فرهنگی از جمله رشد قابل ملاحظه رفتارهای فردگرایانه و پیامدهای آن بویژه تشدید تشابه‌خواهی و تردید در صحت و تداوم نقش های جنسیتی تعریف شده را ضرورت دوچندان می‌بخشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The challenge of the family in contemporary Iran; Rereading cultural factors effective in reducing marriage and childbearing

نویسنده [English]

  • Mojtaba Attarzadeh
Isfahan University of Art
چکیده [English]

Focusing on economic conditions in most of the researches conducted in the field of challenges facing the family in Iran, especially the downward trend of population growth in recent years, has largely marginalized the role of factors and cultural contexts that are effective in this issue.
This research aims to examine the cultural challenges facing the institution of the family in Iran and in order to answer the serious question "why the Iranian youth's interest in forming a family has decreased and as a result the consequences such as the fall in the rate of childbearing despite the great emphasis of pure Islamic teachings on the above issues" The following hypothesis is based on the second demographic transition theory using the analytical-descriptive method through a library study:
"The spread of individualism caused by the dominance of the economic meaning in defining power based on the level of capital possession during the transitional period, which has resulted in the intensification of gender homogeneity, has challenged the family in contemporary Iran more than economic hardships."
The findings of this study show that the function of the family has changed in the prosperous and rich class of the society in addition to the poor and middle classes, while challenging the determination of the economic factor in reducing the marriage rate and the fall in childbearing, exploring cultural factors including the significant growth of individualistic behaviors. And its consequences, especially the intensification of doubts about the correctness and continuity of defined gender roles,

کلیدواژه‌ها [English]

  • interactive action
  • family
  • individualism
  • identity challenge
  • modernity
  • childbearing